Buscar en
Gaceta Médica de Bilbao
Toda la web
Inicio Gaceta Médica de Bilbao Cirrosis alcohólica y osteodistrofia hepática: ¿cuáles son los principales f...
Información de la revista
Vol. 100. Núm. 2.
Páginas 47-49 (Enero 2003)
Compartir
Compartir
Descargar PDF
Más opciones de artículo
Vol. 100. Núm. 2.
Páginas 47-49 (Enero 2003)
Acceso a texto completo
Cirrosis alcohólica y osteodistrofia hepática: ¿cuáles son los principales factores implicados?
Alcoholic cirrhosis and hepatic osteodystrophy: which are the main factors involved?
Visitas
3532
M. Escalante*,, R. Franco*, L. Cubas**, J.I. Goiría***, M.L. Zulueta****, A. Cabarcos*****, C. Duque****, F. Miguel*
* Servicio de Medicina Interna. Hospital de Basurto (Bilbao).
** Centro de Cálculo. Universidad de Deusto (Bilbao).
*** Área de Salud. Excmo Ayuntamiento de Bilbao.
**** Servicio de Bioquímica. Hospital de Basurto (Bilbao).
***** Servicio de Medicina Interna. Complejo Hospitalario Donostia.
Este artículo ha recibido
Información del artículo
Resumen
Bibliografía
Descargar PDF
Estadísticas
Resumen
Objetivos

1) Conocer la prevalence de enfermedad ósea en varones clrrótlcos alcohóllcos de 45 a 65 años de edad. 2) Comprobar la intervención de distintos factores generalmente implicados en la osteodistrofia hepática.

Material y métodos

Sujetos de estudio: 52 pacientes varones cirróticos alcohólicos de 45 a 65 años de edad.

Diseńo y variables: estudio descriptivo transversal. Se evaluaron los siguientes factores: enfermedad ósea: se realizaron RX simple de columna torácica y lumbar y densitometría ósea (absortimetría de doble haz de RX-DPX plus LUNAR-DEXA), estado nutricional: evaluación antropométrica (medición de pliegues cutáneos) y densitometría corporal total, factores habltualmente implicados en la osteodistrofia hepática: alcoholismo activo, tabaquismo, diabetes, hipogonadismo y ejercicio físico y severidad clinica de la cirrosis: clasificación de Child-Turcotte.

Análisis estadistico: ordenador Mcintosh (programa Filemaker PRO).

Resultados

el 58% de los pacientes presentaron pérdida de masa ósea. EI 80,85% fueron Child A, el 12,76% Child B y el 6,39% Child C. La enfermedad ósea se diagnosticó en el 52,63%% de los Child A, el 83,33% de los Child B y el 100% de los Child C.

Discusion y conclusiones

la prevalencia de osteopenia fue mayor que en otros estudios. Los factores de riesgo comúnmente implicados en la pérdida de masa ósea no fueron relevantes excepto el tabaco. La severidad clínica de la cirrosis se relacionó significativamente con la pérdida de masa ósea en estos pacientes.

Palabras clave:
osteodistrofia hepática
tabaquismo
gravedad de la cirrosis
Abstract
Objectives

To know the prevalence of bone disease in alcoholic cirrhotic males from 45 to 65 years old. To prove the intervention of several factors usually involved in hepatic osteodystrophy.

Subjects and methods

study population: 52 alcoholic cirrhotic males from 45 to 65 years old.

Design and variables: transversal descriptive study. The following factors were evaluated: bone disease: thoracic and lumbar spine standard X-ray and bone densitometry (dual energy X-ray absorptimetry-DPX plus LUNAR-DEXA) were performed), nutritional state: anthropometric evaluation (measuring skin thickness) and total body densitometry, factors usually involved in hepatic osteodystrophy: active alcoholism, smoking, diabetes, hypogonadism and physical execise and clinical severity of cirrhosis: Child-Turcotte classification.

Statistical analysis: Mc Intosh computer (program Filemaker PRO).

Results

58% of patients had loss of bone mass. 80,85% were Child A, 12,76% Child B and 6,39% Child C. Bone disease was present in 52,63% of Child A, 83,33% of Child B and 100% of Child C.

Discussion and conclusions

the prevalence of osteopenia was higher than in other studies. The usual risk factors were no relevant in losing bone mass except for smoking. The clinical severity of cirrhosis was significantly related to the loss of bone mass in these patients.

Key words:
hepatic osteodystrophy
smoking
severity of cirrhosis
Laburpena
Helburuak

1) Jakitea zein neurritan den nagusi hezur gaixotasuna zirrosia duten 45-65 urte arteko gizon alkoholikoengan. 2) Aztertzea zein diren osteodistrofia hepatikoan parte hartzen duen faktoreak.

Materiala eta metodoak

Ikerketaren subjektuak: Zirrosia duten 52 gizon alkoholiko, 45-65 urte artekoak.

Diseinua eta aldagaiak: zeharkako azterketa deskriptiboa. Honako faktore hauek aztertu ziren: hezur gaixotasuna: X izpi arruntak egin zitzaizkien bular eta gerri bizkarrezurrari eta hezur dentsitometria (DPX plus LUNAR-DEXA X izpien aurpegi bikoitzeko absortimetria), egoera nutrizionala: ebaluazio antropometrikoa (azal-tolesen neurketa) eta gorputz dentsitometria osoa, osteodistrofia hepatikoan inplikatzen ohi diren faktoreak; alkoholismo aktiboa, tabakismoa, diabetea, hipogonadismoa eta ariketa fisikoa eta zirrosiaren larritasun klinikoa; Child-Turcotte-ren sailkapena.

Analisi estatistikoa: Macintosh ordenagailua (Filemaker PRO programa).

Emaitzak

gaixoen %58k hezur-masa galdu zuten. %80,85 Child A izan ziren, %12,76 Child B eta %6,39 Child C. Hezur gaixotasuna Child A-en %52,63n diagnostikatu zen eta Child C-en %100ean.

Eztabaida eta ondorioak

osteopeniaren nagusitasuna beste azterlanetan baino handiagoa izan zen. Hezur masa galtzean inplikatuta egon ohi diren arrisku faktoreak ez ziren garrantzizkoak izan, tabakoa izan ezik. Zirrosiaren larritasun klinikoa gaixo hauen hezur masaren galerarekin erlazionatu zen neurri handi batean.

Giltz hitzak:
Osteodistrofia hepatikoa
tabakismoa
zirrosiaren larritasuna
El Texto completo está disponible en PDF
Referencias bibliográficas
[1.]
Kanis J.A..
Osteoporosis y sus consecuencias.
Osteoporosis, 1ª, pp. 1-25
[2.]
Chen C.C., Wang S.S., Heng F.S., Lee S.D..
Metabolic bone disease of liver cirrhosis: is it parallel to the clinical severity of cirrhosis?.
J Gastroenterol Hepatol, 11 (1996), pp. 417-421
[3.]
Conn H.O..
A peek at the Child-Turcotte classification.
Hepatology, 1 (1981), pp. 673-676
[4.]
Child G.G. III, Turcotte J.G..
Surgery and portal hypertension.
The liver and portal hypertension, pp. 50
[5.]
Diamond T., Stiel D., Lunzer M., Wilkinson M., Posen S..
Osteoporosis and skeletal fractures in chronic liver disease.
Gut, 31 (1990), pp. 82-87
[6.]
Diamond T., Stiel D., Lunzer M., Wilkinson M., Posen S..
Ethanol reduces bone formation and may cause osteoporosis.
Am J Med, 86 (1989), pp. 282-288
[7.]
Diamond T., Stiel D., Mason R., et al.
Serum vitamin D metabolites are not responsible for low turnover osteoporosis in chronic liver disease.
J Clin Endocrinol Metab, 69 (1989), pp. 1234-1239
[8.]
Diamond T., Stiel D., Lunzer M., Mc Dowall D., Eckstein R.P., Posen S..
Hepatic osteodystrophy. Static and dynamic bone histomorphometry and serum bone Gla-protein in 80 patients with chronic liver disease.
Gastroenterology, 96 (1989), pp. 213-221
[9.]
Bonkovsky M.L., Hawkins M., Steinberg K., et al.
Prevalence and prediction of osteopenia in chronic liver disease.
Hepatology, 12 (1990), pp. 273-280
[10.]
Rose J.D.R., Crawley E.O., Evans W.D., et al.
Osteoporosis in chronic liver disease.
[11.]
Conte D., Caraceni M.P., Duriez J., et al.
Bone involvement in primary hemochromatosis and alcoholic cirrhosis.
Am J Gastroenterol, 84 (1989), pp. 1231-1234
[12.]
Mobarhan S.A., Russell R.M., Recker R.R., Posner D.B., Iber F.L., Miller P..
Metabolic bone disease in alcoholic cirrhosis: a comparison of the effect of vitamin D2, 25-hydroxyvitamin D or supportive treatment.
Hepatology, 4 (1984), pp. 266-273
[13.]
Cummings S.R., Kelsey J.L., Nevitt M.C., O'Dowd K.J..
Epidemiology of osteoporosis and osteoporotic fractures.
Epidemiol Rev, 7 (1985), pp. 178-202
[14.]
Limouzin-Latorre M.A..
Importance respective des diffeérents facteurs de risque d'ostéopo-rose.
Rev Fr Gynecol Obstet, 88 (1993), pp. 429
[15.]
Peck W.A., Riggs B.L., Bell N.H., et al.
Research directions in osteoporosis.
Am J Med, 84 (1988), pp. 275-282
[16.]
Mattei Jp., Arniaud D., Tonolli I., Roux H..
Aetiologies of male osteoporosis: identification procedures.
Clin Rheumatol, 13 (1994), pp. 447-452
[17.]
De Vernejoul M.C., Bielakoff J., Hervé M., et al.
Evidence for defective osteoblastic function. A role for alcohol ad tobacco comsumption in osteoporosis in middle-aged men.
Clin Orthop, 179 (1983), pp. 107-115
[18.]
Seeman E., Melton L.J. III, O'Fallon W.M., Riggs B.L..
Risk factors for espinal osteoporosis in men.
Am J Med, 75 (1983), pp. 977-983
[19.]
Odell W.D., Heath H..
Osteoporosis: pathophysiology, prevention, diagnosis and treatment.
Dis Mon, 39 (1993), pp. 797-867
[20.]
Simonen O..
Osteoporosis: a big challenge to public helth.
Calcif Tissue Int, 39 (1986), pp. 29-56
[21.]
Urrows S.T., Freston M.S., Pryor D.L..
Profiles in osteoporosis.
Am J Nurs, 91 (1991), pp. 32-37
[22.]
Schapira D..
Alcohol abuse and osteoporosis.
Semin Arthritis Rheum, 19 (1990), pp. 371-376
[23.]
Laitinen K., Valimaki M.I., Lamberg Allardt C., et al.
Deranged vitamin D metabolism but normal bone mineral density in finnish non cirrhotic male alcoholics.
Alcohol Clin Exp Res, 14 (1990), pp. 551-556
[24.]
Lalor B.C., France M.W., Powell D., Adams P.H., Couniham T.B..
Bone and mineral metabolism and chronic alcohol abuse.
Q J Med, 229 (1986), pp. 497-511
[25.]
Diez A., Puig J., Martínez M.T., Díez J.L., Aubia J., Vivanco J..
Epidemiology of fractures of the proximal femur associated with osteoporosis in Barcelona, Spain.
Calcif Tissue Int, 44 (1989), pp. 382-386
[26.]
Kalef Ezra J.A., Merkouropoulos M.H., Calla A., Hatzikonstantinou J., Karantanas A.H., Tsianos E.V..
Amount and composition of bone mineral in chronic liver disease.
Dig Dis Sci, 41 (1996), pp. 1008-1013
[27.]
Suárez M.J., Vergara A., Rico J..
Osteodistrofia hepá;tica en nuestro medio.
Rev Clin Esp, 176 (1985), pp. 177-181
[28.]
Peris P., Pares A., Guañabens N., et al.
Reduced spinal and bone mass and deranged Bone mineral metabolism in chronic alcoholics.
Alcohol Alcohol, 27 (1992), pp. 619-625
[29.]
Sosa M., Betancor P., Font De Mora A., Navarro M.C..
Bone disease in alcohol abuse.
Ann Intern Med, 104 (1986), pp. 893
Copyright © 2003. Academia de Ciencias Médicas de Bilbao
Opciones de artículo
Herramientas