Buscar en
Gaceta Médica de Bilbao
Toda la web
Inicio Gaceta Médica de Bilbao Propuesta para una evaluación clínica y económica de los estudios de función...
Información de la revista
Vol. 105. Núm. 4.
Páginas 129-134 (Enero 2008)
Compartir
Compartir
Descargar PDF
Más opciones de artículo
Vol. 105. Núm. 4.
Páginas 129-134 (Enero 2008)
Acceso a texto completo
Propuesta para una evaluación clínica y económica de los estudios de función tiroidea en un cupo de atención primaria
A proposal for clinical and economic evaluation of thyroid function assessment studies in a primary health center
Proposamena funtzio tiroideo baten azterlanen ebaluazio klinikoa eta ekonomikoa egiteko lehen mailako arretako kupo batean
Visitas
2195
A. Ronzón-Fernández(1), C. Maciá-Bobes(2),
Autor para correspondencia
cmacb@arrakis.es

Correspondencia: Carmen Maciá-Bobes. C/ Pablo Laloux 13, escalera sur, 6ª A., 33405 Salinas. Castrillón. Asturias. Espa˜a UE., Teléfono: 609319992.
, S. Fernández-Fernández(3), A. Menéndez-Patterson(3), V.I. García-Suárez(1), E. Prida-Villa(4)
(1) Medicina de Familia. Centro de Salud “La Magdalena”. Aviles. Asturias. Espa˜a UE.
(2) Sección de Endocrinología. Hospital San Agustín. Avilés. Asturias. Espa˜a UE.
(3) Departamento de Biología Funcional. Universidad de Oviedo. Oviedo. Asturias. Espa˜a UE.
(4) Diplomada Universitaria en Enfermería. Área III. Servicio de Salud del Principado de Asturias. Asturias. Espa˜a UE.
Este artículo ha recibido
Información del artículo
Resumen

El objetivo del trabajo consiste en ofrecer una propuesta de análisis de los datos clínicos, analíticos y económicos relacionados con el estudio de la función tiroidea en pacientes de un cupo de atención primaria a lo largo de un período de tiempo prolongado.

El estudio es retrospectivo y consta de la descripción de series de casos y la obtención de la prevalencia de ciertos diagnósticos clínicos. Incluye también un estudio de cohortes históricas con análisis, mediante regresión logística, de los factores que predisponen al hipotiroidismo primario.

El emplazamiento del cupo que se propone como ejemplo es un centro de salud en el área urbana de Avilés (Asturias), que incluye aproximadamente 1800 personas mayores de 14 a˜os. De ellas previsiblemente la mitad tendrán al menos una determinación de tirotropina sérica en el período de tiempo considerado (2002-2006). Sobre estas 900 personas se hará un muestreo aleatorio simple, con un tama˜o muestral estimado de 175 individuos (prevalencia esperada de disfunción tiroidea del 5%).

Se recogerán variables cualitativas (sexo, presencia de bocio, motivo de petición de la tirotropina, remisión a Endocrinología, devolución desde Endocrinología, tipo de tratamiento del hipotiroidismo y adherencia al mismo), que se describirán mediante la distribución de frecuencias y se compararán mediante el test de Chi-cuadrado. Las variables cuantitativas (edad; tirotropina, hormonas tiroideas y anticuerpos anti-tiroideos; hemograma y parámetros bioquímicos en sangre; dosis diaria final de tiroxina; coste directo del estudio tiroideo en atención primaria) se describirán mediante la media y la desviación estándar, y se compararán mediante el test de la t de Student o el test de la U de Mann-Whitney, según corresponda en función de que verifiquen, o no, el criterio de normalidad.

Las limitaciones principales de un estudio de estas características derivan del dise˜o retrospectivo, con posible información incompleta respecto a algunas variables; y de la representatividad discutible del cupo que se analiza y de la actuación médica respecto al conjunto del área de salud. Sin embargo, el conocimiento de puntos fuertes y débiles en la actuación, proporciona una herramienta de auditoría y mejora para el manejo de una patología de alta prevalencia en Atención Primaria.

Palabras clave:
Análisis de función tiroidea
Estudios de prevalencia
Hipotiroidismo subclínico
Evolución espontánea
Guías clínicas
Costes
Summary

The objective of this work consists in offering a proposal of analysis of clinical, analytic and economic data obtained from thyroid function assessment studies made in patients attributed to a single primary care doctor along a prolonged period of time.

The design of the study is retrospective, with the description of series of cases, and the estimation of certain clinical diagnoses prevalence. It also includes a study of historical cohorts with analysis, by means of logistical regression, of the factors that predispose to primary hypothyroidism.

To illustrate this proposal a health centre in the urban area of Avilés (Asturias) is chosen. Of those approximately 1800 14 year-old grown-ups individuals attributed to a single primary care doctor predictably half of them (900) have at least one seric thyrotropin determination in the 2002-2006 period. Out of this group a random sample of 175 individuals is selected, on the basis of a 5% prevalence of thyroid dysfunction.

The qualitative variables (sex, goiter presence, reasons for thyroid function investigation, remission of patients to and return of them from Endocrinology, type of treatment for the hypothyroidism and adhesion to the same) will be described by means of frequencies distribution and will be compared by means of the Chi-square test. The quantitative variables (age; seric thyrotropin, thyroid hormones and anti-thyroid antibodies; blood count and other biochemical parameters in blood; daily final dose of thyroxine; direct costs of the thyroid study in primary care) will be described by the mean and the standard deviation of distributions and will be compared by the Student’ t test or the Mann-Whitney’ U test, according that they verify, or not, the criterion of normality. The main limitations of a study of these characteristics derives from possible incomplete information due to the retrospective design, and from debatable representativeness of the studied group as a sample of the whole health district population. Furthermore, analyzed medical performance could not be the standard in primary care. However, the knowledge of strong and weak points of such a medical performance provides a tool of auditorship and improvement for the handling of a highly prevalent pathology.

Key words:
Thyroid function tests
Cross-sectional studies
Hypothyroidism
subclinical
Evolution
spontaneous
Guidelines
Economics
Laburpena

Lanaren xedea da aldi luze batean zehar lehen mailako arretako kupo bateko gaixoen funtzio tiroideoaren azterlanarekin lotutako datu klinikoen, analitikoen eta ekonomikoen analisi proposamen bat eskaintzea. Azterlana atzera begirakoa da, eta kasu sorta baten deskribapena eta hainbat diagnostiko klinikoren prebalentziaren lorpena barne hartzen ditu. Gainera, kohorte historikoen azterlan bat ere barne hartzen du, hipotiroidismo primarioa aurrez bultzatzen duten faktoreen erregresio logistiko bitarteko analisiarekin batera. Adibide gisa proposatzen den kupoa Avileseko (Asturias) hiriguneko osasun zentro bat da. 14 urtetik gorako 1800 adin nagusi ditu, gutxi gorabehera. Horietatik aurreikusten da erdiak, gutxienez, tirotropina serikoaren zehaztapen bat izango duela kontuan hartzen den aldian (2002-2006). 900 lagun horien gain ausazko laginketa bakun bat egingo da, 175 norbanakoren laginketa neurri estimatuarekin (disfuntzio tiroideoaren % 5eko prebalentzia espero da).

Aldagai kualitatiboak bilduko dira (sexua, bozioaren presentzia, tirotropinaren eskabide arrazoia, Endokrinologiara bidaltzea, Endokrinologiatik bueltatzea, hipotiroidismoaren tratamendu mota eta haren atxikidura); maiztasunen banaketaren bidez deskribatuko dira eta Chi-karratuaren testaren bidez konparatuko dira. Aldagai kuantitatiboak, berriz, (adina; tirotropina, hormona tiroideoak eta antigorputz anti-tiroideoak; hemograma eta odoleko parametro biokimikoak; tiroxinaren azken eguneroko dosia; azterlan tiroideoaren kostu zuzena lehen mailako arretan) batez bestekoaren eta desbideratze estandarraren bitartez deskribatuko dira, eta Student-en t-aren testaren edo Mann-Whitneyren U-aren testaren bidez konparatuko dira, kasuan kasu normaltasun irizpidea egiaztatzen duten edo ez duten ikusirik.

Ezaugarri horiek dituen azterlan baten muga nagusiak atzera begirako diseinutik datoz, eta hainbat aldagaitan baliteke informazioa osatu gabea izatea; aztergai den kupoaren ordezkagarritasun eztabaidagarria eta osasun arlo osoari buruzko jarduera medikotik ere etor litezke muga horiek. Hala ere, jardueraren indarguneak eta ahulguneak ezagutzeak auditoria eta hobekuntza tresna bat eskaintzen du Lehen mailako Arretan prebalentzia handia duten patologia batez arduratzeko.

Gako-hitzak:
Funtzio tiroideoaren analisia
Prebalentzia azterlanak
Hipotiroidismo subklinikoa
Berezko bilakaera
Gida klinikoak
Kostuak
El Texto completo está disponible en PDF
Bibliografía
[1.]
Ochoa Prieto J., Areso Nieva N., Olloqui Mundet J..
Orientación inicial del paciente con sospecha de patología tiroidea.
FMC, 3 (1996), pp. 17-31
[2.]
Olloqui Mundet, Ochoa Prieto J..
Medicina de familia en el seguimiento del hipotiroidismo.
Aten Primaria, 29 (2002), pp. 36-38
[3.]
Boelaert K., Franklyn J.A..
Thyroid hormone in health and disease.
J Endocrinol., 187 (2005), pp. 1-15
[4.]
Bona M., Santini F., Rivolta G., Grossi E., Grilli R..
Cost effectiveness of screening for subclinical hypothyroidism in the elderly: a decision-analytical model.
Pharmacoeconomics, 14 (1999), pp. 209-216
[5.]
American College of Physicians.
Screening for thyroid disease.
Ann Intern Med., 129 (1998), pp. 141-143
[6.]
Ladenson P.W., Singer P.A., Ain K.B., Bagchi N., Bigos S.T., Levy E.G., et al.
American Thyroid Association guidelines for detection of thyroid dysfunction.
Arch Intern Med., 160 (2000), pp. 1573-1575
[7.]
American Association of Clinical Endocrinologists.
American Association of Clinical Endocrinologists medical guidelines for clinical practice for the evaluation and treatment of hyperthyroidism and hypothyroidism.
Endocr Pract, 8 (2002), pp. 457-459
[8.]
Surks M.I., Ortiz E., Daniels G.H., Sawin C.T., Col N.F., Cobin R.H., et al.
Subclinical thyroid disease: scientific review and guidelines for diagnosis and management.
JAMA, 291 (2004), pp. 228-238
[9.]
Corrales Hernández J.J., Alonso Pedrol N., Cantón Blanco A., Galofré Ferrater J.C., Pérez Pérez A., Lajo Morales T., et al.
Grupo de Trabajo de la Sociedad Española de Endocrinología sobre disfunción tiroidea subclínica.
Diagnóstico y tratamiento de la disfunción tiroidea subclínica. Endocrinol Nutr., 54 (2007), pp. 44-52
[10.]
Bergoglio L.M., Mestman J.H..
The National Academy Of Clinical Biochemistry.
Esp Guía de consenso para el diagnóstico y seguimiento de la enfermedad tiroidea,
[11.]
Tunbridge W.M.G., Evered D.C., Hall R., Appleton D., Brewis M., Clark F., et al.
The spectrum of thyroid disease in the community: The Whickham Survey.
Clin Endocrinol., 7 (1977), pp. 481-493
[12.]
Canaris G.J., Manowitz N.R., Mayor G.M., Ridgway E.C..
The Colorado thyroid disease prevalence study.
Arch Intern Med., 160 (2000), pp. 526-534
[13.]
Anía B.J., Suárez J.L., Fernández-Burriel M., Guerra L., Betancort C..
Función tiroidea en ancianos al ingreso en una residencia.
An Med Interna., 17 (2000), pp. 5-8
[14.]
Ayala C., Cózar M.V., Rodríguez J.R., Silva H., Pereira J.L., García-Luna P.P..
Enfermedad tiroidea subclínica en la población anciana sana institucionalizada.
Med Clin. (Barc), 117 (2001), pp. 534-535
[15.]
Gobierno del Principado de Asturias. Salud Próxima. Catálogo de recursos. Buscador de Centros de Atención Primaria. Disponible en: http://www.princast.es/pls/portal301/url/page/PAG_SANIDAD [consultado: 14 de julio de 2007].
[16.]
Stacks Consulting e. Ingeniería en Software S.A..
OMI-AP, v.4.0: Atención Primaria, 1a, Barcelona, (1999),
[17.]
Forga L., Astorga R., Albero R., et al.
Comisión de Asistencia de la Sociedad Española de Endocrinología y Nutrición. Criterios de derivación desde atención primaria a atención especializada de pacientes adultos con enfermedad tiroidea.
Endocrinol Nutr., 52 (2005), pp. 32
[18.]
Díez J.J., Iglesias P..
Spontaneous subclinical hypothyroidism in patients older than 55 years: an analysis of natural course and risk factors for the developement of overt thyroid failure.
J Clin Endocrinol Metab., 89 (2004), pp. 4890-4897
Copyright © 2008. Academia de Ciencias Médicas de Bilbao
Opciones de artículo
Herramientas