Buscar en
Medicina Clínica (English Edition)
Toda la web
Inicio Medicina Clínica (English Edition) Recommendations for the detection, diagnosis and follow-up of patients with non-...
Journal Information
Vol. 153. Issue 4.
Pages 169-177 (August 2019)
Share
Share
Download PDF
More article options
Visits
1
Vol. 153. Issue 4.
Pages 169-177 (August 2019)
Consensus statement
Recommendations for the detection, diagnosis and follow-up of patients with non-alcoholic fatty liver disease in primary and hospital care
Recomendaciones para la detección, diagnóstico y seguimiento de los pacientes con enfermedad por hígado graso no alcohólico en atención primaria y hospitalaria
Visits
1
Llorenç Caballeriaa,b,s, Salvador Augustinc,d,s, Teresa Broquetasd,e,s, Rosa Maria Morillasd,f,s, Mercè Vergarad,g,s, Silvia Virolésh,s, Maria Rosa Hernándezb,i,s, Isabel Serraj,s, Alberto Godayk,l,m, Lluis Vilan,o, Antonio Siso-Almirallb, Rosa Solansp, Jose Manuel Fernández-Reall,q,s, Jose Antonio Carriónd,e,s, Isabel Grauperad,r,s,
Corresponding author
igraupe@clinic.cat

Corresponding author.
, Pere Ginèsd,r,s
a Unitat de Suport a la Recerca Metropolitana Nord, Institut Universitari d’Investigació en Atenció Primària Jordi Gol, Mataró, Barcelona, Spain
b Societat Catalana de Medicina Familiar i Comunitària (CAMFIC), Barcelona, Spain
c Servei de Medicina Interna – Hepatologia, Hospital Universitari Vall d’Hebron, Institut de Recerca (VHIR), Universitat Autònoma de Barcelona, Barcelona, Spain
d Centro de Investigación Biomédica en Red de Enfermedades Hepáticas y Digestivas (CIBERehd) Instituto de Salud Carlos III, Spain
e Sección de Hepatología, Servicio de Digestivo, Hospital del Mar, Instituto Hospital del Mar de Investigaciones Médicas (IMIM), Universitat Autònoma de Barcelona (UAB), Barcelona, Spain
f Secció de Hepatologia, Servei Aparell Digestiu, Hospital Germans Trias i Pujol, Badalona, Universitat Autònoma de Barcelona, Spain
g Unidad de Hepatología, Servicio Digestivo, Hospital Universitari Parc Taulí, Institut d’Investigació i Innovació Parc Taulí I3PT, Universitat Autònoma de Barcelona, Sabadell, Spain
h Unitat de Digestiu, Servei Medicina Interna, Hospital de Figueres, Institut d’Investigació Biomèdica de Girona (IDIBGI), Girona, Spain
i Centre Atenció Primària-La Marina, SAP Esquerre Barcelona, Institut Català de la Salut, Barcelona, Spain
j Departament d’Hepatologia, Hospital Dr. Josep Trueta, Girona, Spain
k Servicio de Endocrinología, Hospital del Mar, Barcelona, Departament de Medicina, Universitat Autònoma de Barcelona, Barcelona, Spain
l Centro de Investigación Biomédica en Red de Enfermedades de la Obesidad y Nutrición (CiberOBN), Instituto de Salud Carlos III, Spain
m Associació Catalana de Diabetes, Barcelona, Spain
n Servei d’Endocrinologia i Nutrició, Hospital de Sant Joan Despí Moisès Broggi, Sant Joan Despí, Barcelona, Spain
o Societat Catalana d’Endocrinologia i Nutrició, Barcelona, Spain
p Societat Catalano-Balear de Medicina Interna (SCBMI) de l’Acadèmia de Ciències Mèdiques de Catalunya i Balears (ACMCB), Barcelona, Spain
q Servei d’Endocrinologia i Nutrició, Hospital de Girona «Dr. Josep Trueta». Institut d’Investigació Biomèdica de Girona (IdIbGi), Departament de Ciències Mèdiques, Facultat de Medicina, Universitat de Girona, Girona, Spain
r Servei d’Hepatologia, Hospital Clínic, Universitat de Barcelona, Institut d’Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer (IDIBAPS), Barcelona, Spain
s Grupo de trabajo sobre «Hígado graso no alcohólico» de la Societat Catalana de Digestologia, Barcelona, Spain
Ver más
This item has received
Article information
Abstract
Full Text
Bibliography
Download PDF
Statistics
Figures (2)
Tables (4)
Table 1. Most common causes of “secondary” hepatic steatosis (non-NAFLD).
Table 2. Serological markers to diagnose steatosis and fibrosis in NAFLD.
Table 3a. Classification of the activity of NAFLD by the NASH-CRN system (NASH Activity Score, NAS).
Table 3b. Stage of liver fibrosis according to the CRN Fibrosis Staging Classification.
Show moreShow less
Abstract

Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) is one of the most common chronic liver diseases, with a prevalence of 20–30% in the general population and 60–80% in at-risk populations. In a not negligible percentage of patients, NAFLD progresses from steatosis to different stages of fibrosis and cirrhosis. Due to its high prevalence, NAFLD has become a significant health problem that requires specific action in detection, diagnosis, follow-up and treatment. Furthermore, given that NAFLD presents an increased risk of cardiovascular morbidity and mortality, a multidisciplinary approach is required for its treatment and follow-up. Patients with early stages of the disease, without fibrosis, can be diagnosed and receive treatment in the Primary Care setting, while those with more advanced liver disease benefit from specialised follow-up in the hospital setting to prevent and treat liver complications. This consensus document, prepared by the Catalan Societies of Digestology, Primary Care, Endocrinology, Diabetes and Internal Medicine, arises from the need to design strategies to guide patient flows between Primary and Hospital Care in order to offer patients with NAFLD the best care according to the stage of their disease. The consensus document describes the most commonly used non-invasive diagnostic methods for patient diagnosis and two algorithms have been designed for patient management in both Primary Care and Hospital Care.

Keywords:
Steatosis
Steatohepatitis
Cirrhosis
Elastography
Resumen

La enfermedad por hígado graso no alcohólico (EHGNA) es una de las enfermedades hepáticas crónicas más frecuentes, con una prevalencia del 20-30% en la población general y del 60-80% en poblaciones de riesgo. En un porcentaje no despreciable de pacientes la EHGNA progresa desde la esteatosis hacia a diferentes estadios de fibrosis y cirrosis. Por su alta prevalencia, la EHGNA se ha convertido en un problema de salud relevante que requiere de acciones específicas para su detección, diagnóstico, seguimiento y tratamiento. Además, dado que la EHGNA presenta un riesgo aumentado de morbimortalidad cardiovascular requiere un enfoque multidisciplinar para su tratamiento y seguimiento. Los pacientes en estadios iniciales de la enfermedad, sin fibrosis, pueden ser evaluados y recibir tratamiento en el ámbito de Atención Primaria, mientras que aquellos con enfermedad hepática avanzada se benefician de un seguimiento especializado en el ámbito hospitalario para prevenir y tratar las complicaciones hepáticas. El presente documento de consenso, elaborado por las Sociedades Catalanas de Digestología, Atención Primaria, Endocrinología, Diabetes y Medicina Interna nace de la necesidad de diseñar estrategias que guíen los flujos de los pacientes entre el ámbito de Atención Primaria y Hospitalaria para poder ofrecer a los pacientes con EHGNA la mejor atención según el estadio de su enfermedad. En el documento de consenso se describen los métodos diagnósticos no invasivos más utilizados para el diagnóstico de los pacientes y se han diseñado dos algoritmos para el tratamiento de los pacientes tanto en ámbito de atención primaria como de atención hospitalaria.

Palabras clave:
Esteatosis
Esteatohepatitis
Cirrosis
Elastografía

Article

These are the options to access the full texts of the publication Medicina Clínica (English Edition)
Subscriber
Subscriber

If you already have your login data, please click here .

If you have forgotten your password you can you can recover it by clicking here and selecting the option “I have forgotten my password”
Subscribe
Subscribe to

Medicina Clínica (English Edition)

Purchase
Purchase article

Purchasing article the PDF version will be downloaded

Price 19.34 €

Purchase now
Contact
Phone for subscriptions and reporting of errors
From Monday to Friday from 9 a.m. to 6 p.m. (GMT + 1) except for the months of July and August which will be from 9 a.m. to 3 p.m.
Calls from Spain
932 415 960
Calls from outside Spain
+34 932 415 960
E-mail
Article options
Tools
es en pt

¿Es usted profesional sanitario apto para prescribir o dispensar medicamentos?

Are you a health professional able to prescribe or dispense drugs?

Você é um profissional de saúde habilitado a prescrever ou dispensar medicamentos